نظر به اینکه تجارت میان دو کشور عراق و ایران به صورت روز افزون در حال افزایش است

وب سایت تخصصی حقوقی دکتر احمد ربیعی وکیل پایه یک دادگستری عراق

بر خود لازم می داند تا به شرح ذیل به تبیین چندی از عقود و قراردادهای تجاری مورد حمایت قانون گذار عراق در قانون تجارت این کشور بپردازد.

با توجه به اینکه قانون تجارت باید به اعمال تجاری و  تاجر نگاهی ویژه داشته باشد تا موازنه­ای میان منافع فردی و مصالح عمومی برقرارنماید. قانون تجارت جدید مصوب  در ۱۹۸۴ کشور عراق ظهور و بروز یافت و  اعمال و عقود تجاری را به صورت حصری تقنین نمود تا با در نظر گرفتن شرایط تجاری و اقتصادی کشور، جمیع اعمال تجاری که در محدوده تصوّر منطقی ومعقول تاجر محلّ اعراب دارد را در خود جای دهد.

اوّلین نوع از انواع قرارداد خرید و فروش بین المللی در عراق بیع (FREE ON BOARD ) می باشد که در ماده ۲۹۸ قانون تجارت عراق تبیین شده است بیع (FOB) موضوع این ماده  بیعی است که کالاهای موجود درکشتی می­ بایست بر روی عرشه کشتی در  بندری که برای حمل بار توسط خریدار تعیین شده تحویل شود و در این صورت است که بیع کامل می­ شود .  FOB یکی از متداول ترین مفاهیم خرید و  فروش است ، به این معنی که فروشنده کالا را در بندر حمل تعیین شده از عرشه کشتی عبور می دهد.  فروش از این طریق فقط در حمل دریایی به کار می رود. در مفهوم بیع فوب هزینه بارگیری کالا تا روی عرشه و حتی زیر عرشه را فروشنده می پردازد. قبل از عبور کالا از عرشه چنانچه خسارتی به کالا وارد شود بر عهده فروشنده است ولی اگر کالا از عرشه عبور کند ولی مثلا از چنگال جرثقیل سقوط نماید  یا  هر اتفاق دیگری بر آن حادث شود وفق مقررات عراق مسئولیّت آن ب مسئولیت با خریدار است.

 دوّمین نوع از انواع بیع تجاری بین المللی در قانون تجارت عراق مصوّب ۱۹۸۴ میلادی  بیع به شرط انتقال و بیمه توسط فروشنده نام درارد که در ماده ۳۰۲ قانون تجارت عراق تعریف شده است.   فروش (CIF):   مخفف اصطلاح Cost, Insurance and Freight))  بیعی است که به موجب آن بایع ملتزم  به انعقاد قرارداد حمل و نقل کالا از بندر حمل تا بندر مقصد و بیمه آن در برابر خطرات حمل و نقل و بارگیری آن بر کشتی و پرداخت هزینه­های لازم برای آن می­باشد و هزینه­ها را بر ثمن اضافه می­کند.    ارزش، بیمه و کرایه حمل تا مقصد. مخصوص حمل دریایی می‌باشد. کالا وقتی از روی نرده کشتی بارگیری می‌شود مسئولیت فروشنده خاتمه میابد. هزینه حمل و بیمه با فروشنده‌است. ع هزینه قد قرارداد حمل و بیمه با فروشنده‌ خواهد بود.

نوع دیگر قرارداد صادراتی پیش بینی شده در قانون تجارت عراق به موجب ماده ۳۰۷ آن  که بیع به شرط حمل کالا بدون بیمه (C&F) نام دارد. وفق ماده ۳۰۷ قانون تجارت عراق بیع مبتنی بر حمل کالا بدون بیمه، عبارتست از  بیعی که مطابق آن فروشنده با انعقاد قرارداد حمل و نقل کالا از بندر حمل ونقل به بندر مقصد اقدام می­نماید. لکن الزامی  به انعقاد عقد بیمه در خصوص کالاها در برابر خطرات حمل و نقل ندارد. مفاد قرارداد فروش سیف(CIF) بر احکام این نوع بیع(C&F) جاری می­گردد، مگر در خصوص الزام بایع به بیمه کالاها.

 در ادامه قانون تجارت که میخوانیم به فصل پنجم آن می­رسیم. در فصل پنجم قانون تجارت عراق یعنی ماده ۳۰۹ قانون تجارت عراق  بیع به شرط تحویل کالا در کنار کشتی(FAS) یا Free alongside (FAS)   پیش بینی شده است . فروش به شرط تحویل مبیع در کنار کشتی (FAS): بیعی است که به موجب آن فروشنده موظّف است کالاها را در کنار کشتی تعیین شده توسط خریدار در بندر حمل و نقل تحویل دهد. به موجب این عقد فروشنده کلیّه هزینه­های مرتبط با کالا و  تمام ریسک و خطرات موجود تا زمان تحویل کالا در کنار کشتی نزد اسکله تعیین شده را تحمّل می­کند. همچنین است  هزینه­های اجرایی که او می­بایست برای تحویل کالا در کنار کشتی انجام دهد.

نوع دیگر بیع بین المللی وفق ماده  ۳۱۳ قانون تجارت  بیع به شرط تسلیم در محل عملیّات(کار) می باشد

فروش به شرط تسلیم در محل عملیّات(کار) بیعی است که به موجب آن کالا می­بایست در محل عملیات(کار) مانند کارخانه، انبار، پروژه، مزرعه یا تاسیسات صنعتی حسب مورد صورت می­پذیرد.

آخرین نوع بیع پیش بینی شده در قانون تجارت عراق بیع به شرط تحویل کالا در فرودگاه معیّن می باشد که در ماده ۳۱۶ قانون تجارت عراق آمده است.  فروش به شرط تحویل در فرودگاه معیّن: بیعی است که در آن کالاها در تاریخ مشخص شده یا در مدّت توافق شده و به روش معمول در فرودگاه معیّن تحویل می­گردد.

خوانندگان محترم می توانند جهت هرگونه اطلاعات در خصوص عقد قراردادهای کلان، وصول مطالبات در عراق ، ثبت برند در عراق و ثبت شرکت در عراق جهت ارتباط با دکتر ربیعی وکیل پایه یک دادگستری عراق با منشی ایشان در جمهوری اسلامی تماس حاصل فرمایند.