به شرح و بررسی عقد اجاره در کشور عراق و مطالعه تطبیقی ویژگی‌های آن در ایران می‌پردازیم؛
از الزامات ثبت شرکت‌های تجاری در عراق اجاره دفتر شرکت و اعلام آن به اداره ثبت شرکت‌ها در عراق است. چنانچه هدف شما ثبت شعب یا ثبت شرکت تجاری در عراق است باید دفتری در عراق اجاره کنید و آدرس آن را به اداره ثبت شرکت‌های عراق اعلام فرمایید. ضمنا توصیه برخی موسسات مبنی بر وعده اجاره صوری دفتر برای ثبت شرکت به متقاضیان ثبت شرکت در عراق امری غلط است زیرا اداره امنیت عراق نسبت به حضور در محل انعقاد دفتر شرکت اقدام خواهد کرد و پس از رویت اظهارنامه خلاف واقع نه تنها پروسه ثبت شرکت عراق شما را باطل و معلق میسازند بلکه اشخاص حقیقی مقصر را از ورود به عراق ممنوع می‌کنند.
لذا در این مقاله به شرح و بررسی و اهمیت عقد اجاره در کشور عراق می‌پردازیم:
اجاره عقدی است که به موجب آن مستاجر، مالک منافع عین مستاجره می‌شود. یعنی با امضای اجاره‌نامه، مستاجر در مدت اجاره مالک منافع (یعنی حق استفاده از ملک استیجاری) می‌شود و با توجه به نحوه کاربری ملک، می‌تواند از منافع آن برای سکونت، کسب و کار و غیره استفاده کند.
تعریف و ویژگی‌های عقد اجاره در عراق:
بنا به تعریف ماده 722 قانون مدنی عراق عقد اجاره عبارت است از ((اجاره تملیک منفعت معلوم به عوض معلوم در مدت مشخص ..))
ماده 723– برای عقد اجاره اهلیت متعاقدین در زمان عقد لازم است که هر یک عاقل و ممیز باشند. در نفوذ اجاره شرط است که متعاقدین محجور نباشند و موجر مالک عین مستاجره باشد یا وکالتا یا ولایتا از سوی مالک عقدرا منعقد کرده باشد.
ماده 724– شخصی که فقط حق اداره عینی را دارد حق ندارد نسبت به انعقاد عقد اجاره در مدتی بیش از سه سال اقدام کند و اگر مدت اجاره بیشتر از آن باشد مدت به سه سال کاهش می‌یابد مگر اینکه نصی خلاف آن وجود داشته باشد.
در خصوص مدت قرارداد در قانون مدنی عراق، ماده 740 مد نظر قرارداده است که :
در صورتی که قرارداد اجاره بیش از سی سال یا مادام العمر باشد پس از گذشت سی سال به درخواست یکی از طرفین با رعایت مواعد قانونی مقرر منصوص در ماده بعدی فسخ می‌شود، مگر اینکه توافقی خلاف آن موجود باشد.
هیچ یک از طرفین با گذشت سی سال از عقد اجاره و یا تجاوز از مدت 30 سال از مدت انعقاد قرارداد در زمانی که عقد به مدت عمر موجر یا مستاجر تعیین شده باشد، نمی‌توانند عقد را فسخ نمایند. چنانچه در عقد اجاره شرط شده باشد که عقد تا زمان پرداخت اجاره باقی می‌ماند، مدت عقد اجاره مادام العمر تلقّی می‌شود.
ماده 741– در صورتی که عقد اجاره بدون توافق در مورد مدت منعقد شده باشد یا قرارداد برای مدت نامحدود منعقد شود یا اثبات مدت مورد ادعا ممکن نباشد، در این صورت مدت اجاره تا زمان پرداخت اجاره بها معتبر است. با انقضاء این مدت به درخواست یکی از طرفین با اخطار مواعد ذیل پایان می‌یابد:
الف- در اراضی چنانچه مدت مقرر برای پرداخت اجاره بها شش ماه یا بیشتر باشد، مهلت اخطاریه سه ماهه خواهد بود. اگر مدت کمتر از آن باشد، اخطار قبل از نیمه آخر آن با در نظر گرفتن حق مستاجر بر محصول طبق عرف انجام می‌شود.
ب- در منازل، مغازه‌ها، ادارات، کارخانه‌ها، انبارها و امثالهم در صورتی که مدت مقرر برای پرداخت اجاره بها چهار ماه یا بیشتر باشد، اخطار دو ماه قبل از انقضاء آن انجام می‌شود و در صورتی که مدت کمتر از این مواعد باشد، اخطار باید قبل از نیمه آخر آن انجام شود.
ج- در اقامتگاه‌ها و اتاق‌های دارای امکانات سکونت و غیر از موارد فوق در صورتی که مدت مقرر برای پرداخت اجاره‌بها دو ماه یا بیشتر باشد اخطار یک ماه قبل از پایان آن انجام می‌شود و در صورت کمتر بودن مدت باید قبل از نیمه آخر آن انجام شود.
ویژگی‌های عقد اجاره در حقوق ایران :
- عقد اجاره جزء عقود و قراردادهای لازم است یعنی هیچ یک از موجرین و مستاجرین تا پایان مدت قرارداد حق فسخ یکطرفه اجاره نامه را ندارند. بنابراین اگر مستاجر برای مدت یکسال خانه و یا آپارتمانی را اجاره کند و پس از شش ماه آن را حتی اگر تخلیه کند ولی موجر راضی به انحلال و فسخ قرارداد نباشد، مستاجر بازهم ملزم به پرداخت اجور ماهانه تا پایان مدت قرارداد می‌باشد. مگر اینکه در شرایط خاصی آن هم به حکم قانون باطل شود و یا به یکی از طرفین حق فسخ داده شود.
- فوت و یا حجر موجر و یا مستاجر تاثیری در اعتبار عقد اجاره ندارد. پس اگر حتی بلافاصله بعد از امضای اجاره نامه موجر فوت کند اجاره معتبر است و ورثه موجر مکلف به تحویل عین مستاجره به شخص مستاجر یا قائم مقام او می‌باشند.
- هرگاه محل استیجاری به واسطه عیب و خرابی از قابلیت انتفاع و استفاده خارج شود و نتوان عیوب و نواقص را برطرف نمود، اجاره باطل می‌شود. لذا نواقص و ایرادات جزئی که مانع انتفاع مستاجر نیستند تاثیری در اعتبار اجاره نامه ندارد.
